Halderse producten

Misbaksels en kleiproppen

Helaas voor de pottenbakker van Halder gebeurde het nogal eens dat er tijdens het bakproces een of meer potten sneuvelden. Ze kwamen gebarsten uit de oven of waren tijdens het bakken uit elkaar gevallen. Dit waren misbaksels, dus werden ze ter plaatse weggegooid.

Ze waren een strop voor de pottenbakker, maar zijn een buitenkans voor de archeoloog, want van deze weggegooide exemplaren staat onomstotelijk vast dat ze ter plaatse zijn gefabriceerd. En dat kan niet gezegd worden van de duizenden andere scherven die bij de opgraving te voorschijn kwamen. Dankzij de misbaksels kon worden vastgesteld welke typen potten zeker in Halder werden gemaakt, want ook aan een afgekeurde scherf is nog wel te zien van wat voor soort pot die afkomstig is.

Op onderstaande afbeelding vertoont de scherf op de voorgrond een dwarse scheur, een bakfout die tijdens het bakproces is ontstaan. Deze scherf is door de pottenbakker weggegooid.

Pot, type Halder 4a en scherf met scheur.
Pot, type Halder 4a en scherf met scheur.

De pot op de achtergrond vertoont hetzelfde baksel en heeft dezelfde rand als de scherf ervoor. Conclusie: dit type pot werd in de Halderse oven gebakken.

Enkele typen van potten uit de oven van Halder.
Enkele typen van potten uit de oven van Halder.

 

Op de afbeelding hiernaast is een viertal typen te zien waarvan dankzij deze methode is vastgesteld dat ze Halders fabricaat zijn.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dan zijn er nog de kleiproppen (zie afbeelding hieronder): kluitjes klei waarmee een stapel potten in de oven werd vastgezet om omvallen te voorkomen. Soms kwam zo’n kleiprop vóór het bakken in aanraking met een pot waarop een versiering was aangebracht. De versiering ging (in spiegelbeeld) over op de kleiprop. Na het bakken was de kleiprop overbodig en werd weggegooid. Vinden we dus een kleiprop met versiering dan weten we zeker: potten met deze versiering zijn hier ter plaatse gebakken.

Kleiprop met afdruk van versiering.
Kleiprop met afdruk van versiering.
Scroll naar boven